Na powierzchni wody istnieje tzw. napięcie powierzchniowe. Sprawia ono, że powierzchnia ta zachowuje się jak cienka sprężysta błonka, gdyż cząsteczki wody przyciągają się wzajemnie. Lekkie drobiny pierzu utrzymują się na powierzchni tej błonki. Płyn do mycia naczyń (detergent) zmniejsza napięcie powierzchniowe wody, czyli zmniejsza wzajemne przyciąganie się cząsteczek wody.
Na pozostałej powierzchni wody napięcie nie zmienia się, więc przyciąga
pieprz z obszaru zmniejszonego napięcia powierzchniowego.
Woda sama nie jest w stanie wypłukać brudu z talerza czy tkaniny. Detergenty mają wspaniałe właściwości: rozpuszczają
się w wodzie zmniejszając siłę wzajemnego przyciągania się jej
cząsteczek, a jednocześnie przyciągają i wiążą ze sobą małe cząsteczki
brudu. W ten sposób brud jest rozbijany na kawałki i rozpraszany w wodzie, co umożliwia skuteczne pranie czy mycie naczyń.
Pokazać to można na przykładzie miseczki z wodą, pieprzu i płynu do mycia naczyń.